þa130 leiþa Adam131 [føþor]132 þinn133 i134 parad⟨is⟩135 til miscunnar tre⟨s⟩.136
1 post þa add. fyrst D 2 post er add. þeir spurdu D 3 post Adam add. oc mæltu svo D 4 fyrstscapaðr] om. D 5 post varr add. sỏgdu þeir D 6 heyrþi] hefr þu heyrt D 7 þvisa] því D 8 var]
være D 9 er] sem D 10 sa maþr] om. D 11 Iohannes] Jon D post Jon add. seger 12 for] mundi coma D 13 at] om. D 14 hann] Adam D 15 post viþ add. þetta mál D 16 ða] om. D 17 post at add. Seth D 18 syni] om. D 19 post sinom add. oc ad hỏfudfedrunum D 20 sunr] son post son add. minn sagde hann D 21 post segðu add. mier nú oc so D 22 patriarchis oc prophetis]
hỏfudfedrunum oc spámỏnnum D 23 þu ⟨heirþir⟩] om. D 24 emendavi hofuðengils post ho-fuðengil add. Drottins D 25 er þu ⟨heirþir⟩ Michaele⟨m⟩ hofuðengil] conieci que a Michele arch-
angelo audisti T 26 segia] sagde D 27 at leita oc at qveðia] eptir D post eptir add. vidsmiỏrre ad rída á likama minn er eg lá siúkr ok vita D bis scr. sá likama minn D 28 Varn] Minn D 29 þess]
oc vita D 30 hann] om. D 31 myndi vilia] vilde D 32 post senda add. mer D 33 þer] mer D 34 þar] eg D 35 getr af ] giæta nád gỏtu D 36 viþsmiorstre] vidsmiỏrsins D 37 post miscunnar add. til Guds D 38 at mætti með ðvi] om. D 39 licam minn] emendavi lica minum, mig D 40 var] lá D 41 þa er ec var siúcr at ec] om. D 42 of finga] til D 43 Þa] Sídan D post Sídan add. reis upp oc D 44 hefir ⟨…⟩ þangat til gengit] geck til D 45 er] om. D 46 voro] om.
D 47 þa spurþi hann] om. D 48 sva] til D 49 qvat] sagde D 50 Seth] hann D 51 þa] om.
D 52 of] um D 53 post siþir add. sem ætlad var D 54 fyrer] om. D 55 at þar var elldr brenna⟨n⟩
di at banna manni] om. D 56 ante paradisar add. hlid D 57 hveriom at⟨gøngo⟩] inn ad ganga D 58 þar var elldr brenna⟨n⟩di at banna manni hveriom at⟨gøngo paradisar⟩] conieci posuit ignem
ibi qui intercluderet paradisi ingressum T 59 englar] vardhald D 60 øllom] om. D 61 dioflom]
Fiandanum post Fiandanum add. inn ad ganga i hlid paradísar D 62 øndom] om. D 63 syn-
ðogra] syndugum D 64 manna] mỏnnum D 65 þar var elldr … / … synðogra manna] cf. Petr.
Com. Hist. schol. Liber Genesis 3:24 (47/37-39) 66 of] um D 67 for] ferdina D 68 mina]
fyrir mer D 69 þa] oc D 70 post baþc add. fyrir mer D 71 til Drottens] post Drottens add.
míns D 72 oc] om. D 73 syndisc] kom á móti D 74 þar] om. D 75 viþ mic] om. D 76 til þin] incipit B 77 af Drottni] om. B 78 Ec emc sendr til þinn af Drottni] Ec kom ad segia þier D 79 em] emc B er D 80 til þess] om. D 81 sia] lita B ante sia add. til ad D 82 um] om. B
post um add. þad at D 83 hag] emendavi lect. dub. hug 84 hvers mans hag] syndugr eingin fari i paradísu D 85 enn] oc D 86 sva] þad D 87 Seth] om. B D 88 ante eigi add. ad B D 89 meþ tarom] om. B 90 viþsmiors] om. D 91 ante getr add. er þú um D 92 at] om. D 93 allsiucr]
siukr B D 94 af] om. D 95 viþsmior] om. B þad D 96 hann] om. D 97 mun hann ⟨allz⟩ ecki]
Texts 137
conieci nullo modo poteris T 98 hava] fara D post hava add. ne þu B 99 verþa] ero B D post eru add. upp D 100 post heþan add. í fra B 101 VMCCCC] VMCXXX B VMIII D 102 ante þa add. Enn D 103 Sunr] Son D 104 gøra heila] gręþa B 105 menn] om. B 106 dauþa] daudum D 107 oc] om. D 108 sialfr] om. D 109 Christus] Cristr B D post add. sá Herra D 110 onne]
om. B vatne post vatne add. þvi er ⟨…⟩ heiter D 111 Iordon] Iordán B Jordan D 112 post stigr add. upp B 113 þa om. D 114 meþ viþsmiorve miscunnar ⟨sinnar⟩] conieci de oleo misericordie sue T 115 lata] om. B 116 post þa add. menn D 117 post man add. hann D 118 miscunnars-mior] miskunnarvidsmiỏr D 119 endrgetasc] endrberasc B endrberast D 120 Helgom] emen-
davi Helogom 121 verþa] emendavi verþr þa 122 endrgetnaðr] om. B 123 af vatne oc Helgom Anda verþa endrgetnaðr] om. D 124 at] til B D 125 eilifre] corr. eileifre 126 astsame] kersti B
ástsamlegaste D 127 vilia] om. B D 128 mun hann ecki … / … under iarþrike] cf. Vita Adae et Evae (vers. 42) 129 mon hann] om. D 130 þa] þadan D 131 Adam] om. D 132 føþor] feþr D 133 post þinn add. allt D 134 i] til D 135 parad⟨is⟩] paradisum B paradísar D 136 tre⟨s⟩]
tresisns D post tresins add. oc vidsmiors tresins D
XIX.2
Erende1 þvisa2 er3 þa4 hafði Seth męlt5 fognuþo6 et mesta7 8 aller9 patriarchar.10
1 Erende] máli D ante máli add. Þessu D 2 þvisa] þetta D 3 ante er add. enn D 4 þa] om. B
5 męlt] sagt D ante sagt add. so D 6 fognuþo] urþo ⟨…⟩ allfegnir D 7 et mesta] om. B 8 et]
emendavi lect. dub. ætter, exultatione magna T 9 aller] om. D 10 patriarchar] om. B forfeþr D
XX.1
Nu1 þa oc er þeim2 varþ3 4 at5 þvisa6 gleþi mikil sem von7 var at8 9 er10 sact at
Satan iotunn11 helvitis12 høfðingi er13 stundom er14 meþ VII høfðom15 enn16
stundom meþ17 III18 enn stundom19 i20 drekalike þess21 er22 omorlegr23 [er] oc24
ogorlegr25 oc illilegr26 27 a allar lunder28 hefir29 ða30 þingat31 viþ iotna32 oc33 viþ34
diofla35 oc36 viþ37 rikistroll38 ⟨oc⟩ gørvoll þau39 er40 i helvite voro41 42 oc męlti
sva.43 Verit44 [nu]45 buner46 viþ47 at taca48 oc49 gripa Iesum50 er þvi51 vændisc52 at
hann se53 Guþs Sunr [enn hann54 er] þo maþr oc55 merki ec56 at57 þvi at58 hann
qvidde dauþa.59 Enn60 þa⟨t⟩61 er sa maþr er62 [mer] hevir mioc63 a64 mot65 gin-
gat66 67 oc veret68 enn grimmaste69 avallt70 oc marga71 menn72 [er ec] hafða blin-
da73 gørva74 ⟨oc hallta⟩ oc biuga oc75 licþra76 oc77 oþa78 þa grøddi hann79 meþ
[orþi sino].80 81
1 Nu] Siþan B 2 Nu þa oc er þeim] om. D 3 ante varþ add. oc D 4 oc er þeim varþ] var þeim B
5 at] þat B þar D 6 þvisa] þesso B om. D 7 von] van B 8 at] þa B 9 sem von var at] om. D
10 ante er add. þad D 11 iotunn] om. B D 12 helvitis] heims B 13 ante er add. sa D 14 post er add. þar B 15 meþ VII høfðom] om. D 16 enn] eþa B 17 stundom meþ] om. B 18 post III add. hỏfdum D 19 enn stundom] om. B 20 post i add. hreþiligo B 21 þess] om. B 22 er] oc B sem D 23 omorlegr] oforlegr D 24 oc] om. D 25 ogorlegr] om. D 26 illilegr] emendavi illegre, illr D 27 er oc ogorlegr oc illilegr] om. B 28 Satan iotunn helvitis … / … a allar lunder]
cf. Ap. 12:3 29 ante hefir add. Hann D 30 ða] om. D 31 þingat] þing átt post átt add. bæde D
138 Niðrstigningar saga
32 viþ iotna] om. B 33 oc] om. B 34 viþ] om. D 35 post diofla add. helvitis B 36 oc] om. B
37 viþ] om. B 38 rikistroll] om. B D 39 gorvoll þau] alla illsku anda D 40 er] þá D
41 voro] eru D 42 oc viþ rikistroll oc gørvoll þau er i helvite voro] om. B 43 sva] om. B 44 Verit]
Vere þer B D 45 nu] om. B D 46 buner] albúner D 47 viþ] om. D 48 at taca] om. B 49 oc]
om. B 50 post Iesum add. þann D 51 þvi] om. B 52 vændisc] callasc B vænist D 53 at hann se] om. B 54 hann] om. D 55 oc] sannlega D 56 post ec add. þad helst D 57 at] á D 58 at]
er B 59 post dauþa add. sínom D 60 Enn] Enda D 61 þa⟨t⟩] þar B 62 post er add. ávallt D
63 mioc ] om. D 64 a] at B i D 65 mot] moti B D 66 gingat] gingit B 67 hefir ⟨…⟩ gingat]
stód D 68 veret] var D 69 post grimmaste add. viþ mig D 70 avallt] pream. post sa maþr er D 71 marga] mína D 72 post menn add. þa B D ante þa add. alla D 73 blinda] blindad D 74 gørva] giỏrt D 75 oc] om. B D 76 licþra] om. B 77 oc] edr D 78 ec hafða blinda gørva ⟨oc hallta⟩ oc biuga oc licþra oc oþa] conieci ego cecos claudos curuos leprosos et uexatos
feci T 79 post hann add. strax D 80 sino] einu D 81 marga menn … / … meþ orþi sino] cf.
Mt. 10:8 et 11:5
XX.2
Enn þeir1 ⟨męlto⟩ oc2 svaraþo3 honom.4 Eigi mondom ver vita at5 sva se6 sem þu
segir.7 Enn þat vitom8 ver9 oc10 kunno⟨m⟩ þat11 sia at engi12 hevir þu þann13 til
handa [oss] spanet14 Drottenn15 er16 sva17 hafi ⟨haft⟩18 þinn19 crapt oc20 rike21
niþrbrotet oc lamet22 avalt [sem] sia23 er þu segir nu fra þat24 at eitt øþro25 orð
hafi26 męlt.27 Enda28 hy[ggiom] ver29 þat oc leiþom30 þeim31 atqveþom32 fyrer
þer33 um34 þar35 er hann er36 at hann37 mon38 [almattegr vera] i god⟨d⟩omenom39
at40 engi mon mega41 honom er i he⟨i⟩mi42 er43 slicr [sem hann er44 i] mann-
dominom.45 Þa46 męlti47 hofðinge myrcranna.48 Hvat49 ive50 þer51 umb52 oc53
[hræþez]54 at55 gripa þenna mann Iesum er beþi56 er57 ⟨ovin⟩ minn58 oc yðvar.59
53r Þar [53r] [er60 ec freistaða61 hans62 oc vacþa ec upp63 Gyþinga lyð til64 fiand-
scapar viþ hann oc buet65 tre til crossfestingar ⟨honom⟩66 oc] blandet v[insyr]o
til dryckiar67 spiot hevi ec68 hvessa latet til69 70 at [leggia] a71 honom oc [nu]
mun72 all[scamt]73 til unz74 ⟨at⟩75 hann mun andasc76 oc mun ec77 hann þa78 [hin-
gat leiþa]79 at hann liggi80 beþi under81 yðr82 oc mer.53r
1 þeir] diỏflar D 2 męlto oc] om. B D 3 þeir ⟨męlto⟩ oc svaraþo] conieci respondens Inferus dixit T 4 honom] om. B post honom add. þegar D 5 at] nema B 6 se] sen B være D 7 sem þu segir] om. B 8 vitom] om. B D 9 vitom ver] emendavi bis scr. vitom vitom 10 oc] om. B D
11 þat] om. B ad D 12 engi] aungvann D 13 post þann add. hingad D 14 spanet] dreget B D
15 Drottenn] om. B D 16 er] at D 17 post sva add. opt hafi D 18 ⟨haft⟩] om. B 19 þinn] þann D ante þann add. at D 20 oc] ad so opt hafe D 21 post rike add. þitt D 22 oc lamet] om. B D
23 sia] sá D 24 þat] om. B D 25 øþro] om. B D 26 post hafi add. þess D 27 męlt] talad post talad add. ad menn yrde heilir og þú mátt ecki vidr D 28 Enda] om. B Oc D 29 ver] om. D
30 leiþom] hugleidum D 31 þeim] om. D 32 atqveþom] om. D 33 þer] om. D 34 um] umb B om. D 35 þar] om. B þad D 36 er hann er] sem mælt er D 37 hann] sa B 38 mon] mune D
39 god⟨d⟩omenom] goddomi B 40 at] ante at add. svo D 41 mega] vera post vera add. vid D
42 i he⟨i⟩mi] om. B D 43 er] om. B oc D post oc add. engin mun vera D 44 sem hann er]
om. B D 45 manndominom] manndomi B 46 þa] om. B D 47 męlti] spurþi B 48 hofðinge
Texts 139
myrcranna] Satan B D 49 Hvat] Hvart B D 50 ive] ifisc B hafi D 51 þer] er B 52 umb] ad segia D 53 oc] om. D 54 post hræþez add. þier þá D 55 ante at add. er B 56 beþi] foramen in cod. B 57 post er add. enn meste D 58 minn] foramen in cod. B 59 þenna mann Iesum er beþi er ⟨ovinn⟩ minn oc yðvar] conieci illum Ihesum adversarium meum et tuum T om. B 60 Þar er]
om. D 61 freistaða] hefe freistad post freistad add. miỏg opt á marga vega oc feck eg alldre fang D
62 hans] á honom D 63 vacta ec upp] eggiat B D post eggiat add. eg hefe D 64 til] om. B post til add. samþickis vid mig til D 65 buet] er ętlat B hefe feingid D ante feingid add. eg nú D
66 til crossfestingar ⟨honom⟩] conieci ad crucifigendum eum T 67 blandet vinsyro til dryckiar]
om. B D cf. Mt. 27:34 68 post ec add. nú D 69 post til add. ad D 70 hevi ec hvessa latet til]
om. B 71 a] í sídu D 72 mun] er B post mun add. oc D 73 allscamt] skamt D 74 unz] þess D
post þess add. at D 75 ⟨at⟩] om. B post at add. bidia D 76 andasc] deyia B 77 post ec add. nú D
78 þa] om. D 79 leiþa] spenia B post leiþa add. til þess D 80 liggi] foramen in cod. B, post liggi add. her jafnan D 81 post under add. fótum D 82 yðr] yðar D
XX.3Ap. 19:11–6
Þeir1 svoroþo.2 Sagþer eigi þu ðat3 [umb4 þenna5 mann6 7 at hann] hefði hot-
vetna8 gørt9 meþ orþe sino10 oc11 þat12 heilt gørt13 [er þu meitt14] hafðir15 oc
drepit.16 Enn þat17 vitom18 ver at hann hevir19 menn20 marga21 d[auþa22 af] ðer
teket þa23 er24 af25 oss varo halldner. Eþa26 hverr27 var28 sa29 enn30 orðsterci31 er32
Lazarum33 callaþe34 heþan enn35 ver helldom hann36 her IIII37 38 daga aþr i
⟨dauþa⟩39 bøndom40 ⟨oc⟩ [var] hann þegar þa41 kycr42 a iarþriki43 allr a44 brauto45
fra oss.46 Satan hofðinge dauþans47 48 svaraþi.49 Iesus var sa.50 Enn51 þeir52 svo-
roþo53 þa sva.54 Þess sveriom ver fyrer55 þic56 oc57 [crapta þina] oc vara ⟨þar⟩
meþ at þu leiþer58 hann eigi59 hingat at60 þvi at þa er ver heyrþom boþorþ61 hans
þa varþ oss62 ollom63 viþ felmt64 65 oc66 sculfo ða67 þrelar68 varer69 aller70 oc al-
lar71 smiþior orar72 oc for sva fiarri umb73 at ver męttim74 Lazaro geta75 halldet76
oc77 nęsta78 hvivetna79 sciotara kastaþe80 [honom81 ⟨i82 iorþ⟩83 upp84] kyco⟨m⟩.85
Vissom86 ⟨ver⟩ þat þa sem87 nu88 at inn89 Almakti90 Guþ91 er [i manni] þeim92
innan93 oc94 mun95 comenn til þess hingat i heim96 at97 [leysa menn af]98 syndom
oc leyþa99 til lifs guþdoms sins.100 Þar hverf ec [nu101 fra] fyrst102 er103 þeir104
Satan105 røddoz106 viþ. Enn107 ec tec108 fra þvi at109 segia [er þa]110 gørþisc enn111
Ap.
fleira til112 stormerkia.113 Þat var mioc i þat [ mund døgra er]114 himenenn op-
19:11–16
naþisc. Þa 115 com 116 fram fyrst 117 hestr hvitr enn 118 hofðinge 119 sa 120 reiþ hesti þeim 121 er 122 morgom hlutom 123 er 124 gofgari 125 enn 126 gørvaster 127 aller aþrer.128
Augo 129 hans voro 130 se⟨ m⟩ elldz 131 logi. Hann hafði 132 [ coron] o a høfþi 133 þa er 134 morg sigrsmerki matte 135 of 136 syna.137 Hann hafði cleþi 138 þat umb aunnor 139 140 uta⟨ n⟩ er 141 bloþ[ stocet] var. A cleþi 142 hans yfer mioþmenni 143
voro 144 orþ þessi 145 riten.146 [ Rex regum et Dominus dominantium.147 Hann var
solo] biartare.148 Hann leidde 149 eptir ser 150 151 her 152 [ mikinn 153 oc 154 aller þeir 155 er 156 honom] fylgþo riþo 157 hestom 158 hvitom 159 oc voro 160 aller cleddir 161
silki 162 [ hvito 163 oc voro] lioser mioc.164 165 Sa inn ricsti166 allvaldr [leit þa167 til168
Iorsalaborgar169 oc m
ęlti.170 Gilldra] su er at Iorsolom er gørr
171 verþi172
140 Niðrstigningar saga
Miþ[garþzormi at scaþa].173 Hann174 fal þa175 øngul176 þann177 er178 hurvenn179
53v [var180 agni181 oc eigi sia m[53v]atte i [ęzl]ino þvi182 er i gilldrona183 var lagit oc
sva184 vaþinn185 gat186 hann187 folget188 svat189 eigi190 of191 matte192 sia.193 Þa194
bauþ hann nøcqverom dyrlingom195 sinom at196 fara fyrer ser oc gøra vart viþ197
como sina198 til helvitis.53v
1 post Þeir add. diỏflarner D 2 post svoroþo add. hỏnum D 3 ðat] svo B D 4 umb] frá D 5 þen-na] þessum D 6 mann] manne D 7 umb þenna mann] om. B 8 hotvetna] allt þad D 9 hefði
⟨…⟩ gørt] om. D 10 meþ orþe sino] om. D 11 hotvetna gørt meþ orþe sino oc] om. B 12 þat]
þa D 13 heilt gørt] greddi B D 14 meitt] meidder D 15 hafðir] om. B D 16 drepit] dræper D
17 þat] þo D 18 vitom] gruno B 19 hevir] hafi B 20 menn] mann B om. D 21 marga] om. B
22 dauþa] dauþan B 23 þa] þeir D 24 er] her D 25 af] med D 26 Eþa] Edr D 27 hverr]
hvỏr D 28 var] er B 29 post sa add. yckar D 30 enn] er D 31 orðsterci] orþrammi B sterkare D post sterkare add. vard D 32 er] um D 33 post Lazarum add. oc D 34 post callaþe add. hann D 35 enn] er B om. D 36 hann] hỏnom D 37 her] om. B 38 IIII] VI D ante VI add. i D 39 ⟨dauþa⟩] om. D 40 ver helldom hann her IIII daga aþr i ⟨dauþa⟩ bøndom] conieci quem ego tenebam mortuum T 41 þa om. D 42 kycr] kvittr D post kvittr add. er hann var kominn D 43 iarþriki] iorþo B post iarþriki add. enn þá D 44 allr a] oc B 45 brauto]
braut B 46 er Lazarum callaþi … / … brauto fra oss cf. Io. 11:38-43 47 dauþans] dauda D
48 hofðinge dauþans] om. B 49 svaraþi] sagþi B D 50 post sa add. segir hann D 51 Enn] om.
B D 52 þeir] ohreiner andar D 53 svoroþo] męlto B 54 þa sva] om. B D 55 Þess sveriom ver fyrer] Vier bidium D 56 þic] om. B 57 oc] om. B D 58 leiþer] spenir B 59 eigi] emen
davi engi, egi B ecke D 60 at] om. D 61 boþorþ] emendavi boþorþom, call B ord D post ord add.
oc kenningar D 62 oss] vor lídr D 63 ollom] all D 64 felmt] emendavi flemt 65 viþ felmt]
hræddr vid post vid add. ord edr mál hans D 66 post oc add. þar med D 67 ða] þar med D
68 þrelar] lęyni B 69 varer] bis scr. var var B 70 allar] aull B 71 allar] om. B 72 orar] om. D
73 umb] vid D 74 męttim] om. D 75 geta] veita B giætum á D 76 halldet] a hǫlld B
77 oc] þviat B D 78 nęsta] om. B D 79 hvivetna] hvervetna D post hvervetna add. upp frá oss heilum D 80 kastaþe] hvarf B skaut D 81 honom] hann B post hann add. heþan oc gecc B
82 i] oc D 83 ⟨i iorþ⟩] conieci ipsa terra T a iorþo B 84 upp] om. B post upp add. þegar D
85 kycom] kvikr B post kvikr add. scilia B 86 Vissom] Þeckiomsc B Mæltum D 87 þat þa sem]
om. B 88 nu] om. B satt var D 89 inn] om. B 90 Almakti] om. B Máttugare D 91 Guþ] Iesus B
92 þeim] þessum D 93 innan] om. D 94 er i manni þeim innan oc] om. B 95 mun] man B post mun add. hann vera bæde Gud oc madr oc D 96 heim] heimin D 97 comenn til þess hingat
i heim at] om. B 98 af] frá B D 99 leyþa] emendavi leisa, perducentur T 100 sins] om. D
101 fra] om. B 102 fyrst] om. B þessu mále D 103 er] om. B 104 þeir] þeira B 105 Satan]
Andscota B 106 røddoz] ręþom B 107 Enn] Nu B 108 tec] mun B post tec add. nu D 109 fra þvi at] om. B 110 þa] om. D 111 enn] om. D 112 til] fra B 113 stormerkia] stormerkiom B
post stormerkiom add. þeim B post stormerkia add. er vor Herra Jesus Kristr sinde sina dírd etc D
114 er] at B 115 Þa] Þar B D 116 com] rann B ante rann add. oc D 117 fyrst] om. B D
118 enn] om. B 119 hofðinge] maþr B post maþr add. higgiligr B kongr D 120 sa] om. B post sa add. er D 121 hesti þeim] om. B 122 er] om. D 123 morgom hlutom] om. B 124 er] var B D 125 gofgari] foramen in cod. B vegligri B gỏfuglegre D 126 enn] oc B 127 gørvaster]
tigoligri B om. vænne D 128 aller aþrer] hveriom B allt annad D 129 ante augo add. Enn D
130 post voro add. svo D 131 elldz] a ęlldi B om. D 132 hafði] bar B 133 post høfþi add.
sier þá er ytarleg var á syndom D 134 þa er] om. D 135 post matte add. hann D 136 of] om.
B D 137 post syna add. á sier D 138 cleþi] særdann post særdann add. fót sinn D 139 post
Niorstigningar Saga Page 23