The Complete Plays
Page 81
καὶ μὴ πνεῖ μοι κακόν, ἀντιβολῶ σ᾽·
εἰ δὲ ποιήσεις τοῦτο, κατ᾽ οἴκους
αὐτοῦ μεῖνον τοὺς ἡμετέρους.
Οἰκέτης Α
ὦ δέσποτ᾽ ἄναξ ὡς παραπαίεις. 90
Τρυγαῖος
σίγα σίγα.
Οἰκέτης Α
ποῖ δῆτ᾽ ἄλλως μετεωροκοπεῖς;
Τρυγαῖος
ὑπὲρ Ἑλλήνων πάντων πέτομαι
τόλμημα νέον παλαμησάμενος.
Οἰκέτης Α
τί πέτει; τί μάτην οὐχ ὑγιαίνεις; 95
Τρυγαῖος
εὐφημεῖν χρὴ καὶ μὴ φλαῦρον
μηδὲν γρύζειν ἀλλ᾽ ὀλολύζειν·
τοῖς τ᾽ ἀνθρώποισι φράσον σιγᾶν,
τοὺς τε κοπρῶνας καὶ τὰς λαύρας
καιναῖς πλίνθοισιν ἀνοικοδομεῖν 100
καὶ τοὺς πρωκτοὺς ἐπικλῄειν.
Οἰκέτης Α
οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως σιγήσομ᾽, ἢν μή μοι φράσῃς
ὅποι πέτεσθαι διανοεῖ.
Τρυγαῖος
τί δ᾽ ἄλλο γ᾽ ἢ
ὡς τὸν Δί᾽ ἐς τὸν οὐρανόν;
Οἰκέτης Α
τίνα νοῦν ἔχων;
Τρυγαῖος
ἐρησόμενος ἐκεῖνον Ἑλλήνων πέρι 105
ἁπαξαπάντων ὅ τι ποιεῖν βουλεύεται.
Οἰκέτης Α
ἐὰν δὲ μή σοι καταγορεύῃ;
Τρυγαῖος
γράψομαι
Μήδοισιν αὐτὸν προδιδόναι τὴν Ἑλλάδα.
Οἰκέτης Α
μὰ τὸν Διόνυσον οὐδέποτε ζῶντός γ᾽ ἐμοῦ.
Τρυγαῖος
οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ᾽ ἄλλ᾽. 110
Οἰκέτης Α
ἰοὺ ἰοὺ ἰού·
ὦ παιδί᾽ ὁ πατὴρ ἀπολιπὼν ἀπέρχεται
ὑμᾶς ἐρήμους ἐς τὸν οὐρανὸν λάθρᾳ.
ἀλλ᾽ ἀντιβολεῖτε τὸν πατέρ ὦ κακοδαίμονα.
Παιδίον
ὦ πάτερ ὦ πάτερ ἆρ᾽ ἔτυμός γε
δώμασιν ἡμετέροις φάτις ἥκει, 115
ὡς σὺ μετ᾽ ὀρνίθων προλιρὼν ἐμὲ
ἐς κόρακας βαδιεῖ μεταμώνιος;
ἔστι τι τῶνδ᾽ ἐτύμως; εἴπ᾽ ὦ πάτερ, εἴ τι φιλεῖς με.
Τρυγαῖος
δοξάσαι ἔστι κόραι, τὸ δ᾽ ἐτήτυμον ἄχθομαι ὑμῖν,
ἡνίκ᾽ ἂν αἰτίζητ᾽ ἄρτον πάππαν με καλοῦσαι, 120
ἔνδον δ᾽ ἀργυρίου μηδὲ ψακὰς ᾖ πάνυ πάμπαν.
ἢν δ᾽ ἐγὼ εὖ πράξας ἔλθω πάλιν, ἕξετ᾽ ἐν ὥρᾳ
κολλύραν μεγάλην καὶ κόνδυλον ὄψον ἐρ᾽ αὐτῇ.
Παιδίον
καὶ τίς πόρος σοι τῆς ὁδοῦ γενήσεται;
ναῦς μὲν γὰρ οὐκ ἄξει σε ταύτην τὴν ὁδόν. 125
Τρυγαῖος
πτηνὸς πορεύσει πῶλος· οὐ ναυσθλώσομαι.
Παιδίον
τίς δ᾽ ἡ ᾽πίνοιά σοὐστὶν ὥστε κάνθαρον
ζεύξαντ᾽ ἐλαύνειν ἐς θεοὺς ὦ παππία;
Τρυγαῖος
ἐν τοῖσιν Αἰσώπου λόγοις ἐξηυρέθη
μόνος πετεινῶν ἐς θεοὺς ἀφιγμένος. 130
Παιδίον
ἄπιστον εἶπας μῦθον ὦ πάτερ πάτερ,
ὅπως κάκοσμον ζῷον ἦλθεν ἐς θεούς.
Τρυγαῖος
ἦλθεν κατ᾽ ἔχθραν αἰετοῦ πάλαι ποτέ,
ᾤ᾽ ἐκκυλίνδων κἀντιτιμωρούμενος.
Παιδίον
οὐκοῦν ἐχρῆν σε Πηγάσου ζεῦξαι πτερόν, 135
ὅπως ἐφαίνου τοῖς θεοῖς τραγικώτερος.
Τρυγαῖος
ἀλλ᾽ ὦ μέλ᾽ ἄν μοι σιτίων διπλῶν ἔδει·
νῦν δ᾽ ἃττ᾽ ἂν αὐτὸς καταφάγω τὰ σιτία,
τούτοισι τοῖς αὐτοῖσι τοῦτον χορτάσω.
Παιδίον
τί δ᾽ ἢν ἐς ὑγρὸν πόντιον πέσῃ βάθος; 140
πῶς ἐξολισθεῖν πτηνὸς ὢν δυνήσεται;
Τρυγαῖος
ἐπίτηδες εἶχον πηδάλιον, ᾧ χρήσομαι·
τὸ δὲ πλοῖον ἔσται Ναξιουργὴς κάνθαρος.
Παιδίον
λιμὴν δὲ τίς σε δέξεται φορούμενον;
Τρυγαῖος
ἐν Πειραιεῖ δήπου ᾽στὶ Κανθάρου λιμήν. 145
Παιδίον
ἐκεῖνο τήρει, μὴ σφαλεὶς καταρρυῇς
ἐντεῦθεν, εἶτα χωλὸς ὢν Εὐριπίδῃ
λόγον παράσχῃς καὶ τραγῳδία γένῃ.
Τρυγαῖος
ἐμοὶ μελήσει ταῦτά γ᾽. ἀλλὰ χαίρετε.
ὑμεῖς δέ γ᾽, ὑπὲρ ὧν τοὺς πόνους ἐγὼ πονῶ, 150
μὴ βδεῖτε μηδὲ χέζεθ᾽ ἡμερῶν τριῶν·
ὡς εἰ μετέωρος οὗτος ὢν ὀσφρήσεται,
κατωκάρα ῥίψας με βουκολήσεται.
ἀλλ᾽ ἄγε Πήγασε χώρει χαίρων,
χρυσοχάλινον πάταγον ψαλίων 155
διακινήσας φαιδροῖς ὠσίν.
τί ποιεῖς; τί ποιεῖς; ποῖ παρακλίνεις
τοὺς μυκτῆρας; πρὸς τὰς λαύρας.
ἵει σαυτὸν θαρρῶν ἀπὸ γῆς,
κᾆτα δρομαίαν πτέρυγ᾽ ἐκτείνων 160
ὀρθὸς χώρει Διὸς εἰς αὐλάς,
ἀπὸ μὲν κάκκης τὴν ῥῖν᾽ ἀπέχων,
ἀπὸ δ᾽ ἡμερίων σίτων πάντων.
ἄνθρωπε τί δρᾷς, οὗτος ὁ χέζων
ἐν Πειραιεῖ παρὰ ταῖς πόρναις; 165
ἀπολεῖς μ᾽ ἀπολεῖς. οὐ κατορύξεις
κἀπιφορήσεις τῆς γῆς πολλήν,
κἀπιφυτεύσεις ἕρπυλλον ἄνω
καὶ μύρον ἐπιχεῖς; ὡς ἤν τι πεσὼν
ἐνθένδε πάθω, τοὐμοῦ θανάτου 170
πέντε τάλανθ᾽ ἡ πόλις ἡ Χίων
διὰ τὸν σὸν πρωκτὸν ὀφλήσει.
οἴμ᾽ ὡς δέδοι
κα, κοὐκέτι σκώπτων λέγω.
ὦ μηχανοποιὲ πρόσεχε τὸν νοῦν ὡς ἐμέ·
ἤδη στρέφει τι πνεῦμα περὶ τὸν ὀμφαλόν, 175
κεἰ μὴ φυλάξει, χορτάσω τὸν κάνθαρον.
ἀτὰρ ἐγγὺς εἶναι τῶν θεῶν ἐμοὶ δοκῶ,
καὶ δὴ καθορῶ τὴν οἰκίαν τὴν τοῦ Διός.
τίς ἐν Διὸς θύραισιν; οὐκ ἀνοίξετε;
Ἑρμῆς
πόθεν βροτοῦ με προσέβαλ᾽; ὦναξ Ἡράκλεις 180
τουτὶ τί ἐστι τὸ κακόν;
Τρυγαῖος
ἱπποκάνθαρος.
Ἑρμῆς
ὦ βδελυρὲ καὶ τολμηρὲ κἀναίσχυντε σὺ
καὶ μιαρὲ καὶ παμμίαρε καὶ μιαρώτατε,
πῶς δεῦρ᾽ ἀνῆλθες ὦ μιαρῶν μιαρώτατε;
τί σοί ποτ᾽ ἔστ᾽ ὄνομ᾽; οὐκ ἐρεῖς; 185
Τρυγαῖος
μιαρώτατος.
Ἑρμῆς
ποδαπὸς τὸ γένος δ᾽ εἶ; φράζε μοι.
Τρυγαῖος
μιαρώτατος.
Ἑρμῆς
πατὴρ δέ σοι τίς ἐστ᾽;
Τρυγαῖος
ἐμοί; μιαρώτατος.
Ἑρμῆς
οὔτοι μὰ τὴν γῆν ἔσθ᾽ ὅπως οὐκ ἀποθανεῖ,
εἰ μὴ κατερεῖς μοι τοὔνομ᾽ ὅ τι ποτ᾽ ἔστι σοι.
Τρυγαῖος
Τρυγαῖος Ἀθμονεύς, ἀμπελουργὸς δεξιός, 190
οὐ συκοφάντης οὐδ᾽ ἐραστὴς πραγμάτων.
Ἑρμῆς
ἥκεις δὲ κατὰ τί;
Τρυγαῖος
τὰ κρέα ταυτί σοι φέρων.
Ἑρμῆς
ὦ δειλακρίων πῶς ἦλθες;
Τρυγαῖος
ὦ γλίσχρων ὁρᾷς
ὡς οὐκέτ᾽ εἶναί σοι δοκῶ μιαρώτατος;
ἴθι νυν κάλεσόν μοι τὸν Δί᾽. 195
Ἑρμῆς
ἰὴ ἰὴ ἰή,
ὅτι οὐδὲ μέλλεις ἐγγὺς εἶναι τῶν θεῶν·
φροῦδοι γὰρ ἐχθές εἰσιν ἐξῳκισμένοι.
Τρυγαῖος
ποῖ γῆς;
Ἑρμῆς
ἰδοὺ γῆς.
Τρυγαῖος
ἀλλὰ ποῖ;
Ἑρμῆς
πόρρω πάνυ;
ὑπ᾽ αὐτὸν ἀτεχνῶς τοὐρανοῦ τὸν κύτταρον.
Τρυγαῖος
πῶς οὖν σὺ δῆτ᾽ ἐνταῦθα κατελείφθης μόνος; 200
Ἑρμῆς
τὰ λοιπὰ τηρῶ σκευάρια τὰ τῶν θεῶν,
χυτρίδια καὶ σανίδια κἀμφορείδια.
Τρυγαῖος
ἐξῳκίσαντο δ᾽ οἱ θεοὶ τίνος οὕνεκα;
Ἑρμῆς
Ἕλλησιν ὀργισθέντες. εἶτ᾽ ἐνταῦθα μὲν
ἵν᾽ ἦσαν αὐτοὶ τὸν Πόλεμον κατῴκισαν, 205
ὑμᾶς παραδόντες δρᾶν ἀτεχνῶς ὅ τι βούλεται·
αὐτοὶ δ᾽ ἀνῳκίσανθ᾽ ὅπως ἀνωτάτω,
ἵνα μὴ βλέποιεν μαχομένους ὑμᾶς ἔτι
μηδ᾽ ἀντιβολούντων μηδὲν αἰσθανοίατο.
Τρυγαῖος
τοῦ δ᾽ οὕνεχ᾽ ἡμᾶς ταῦτ᾽ ἔδρασαν; εἰπέ μοι. 210
Ἑρμῆς
ὁτιὴ πολεμεῖν ᾑρεῖσθ᾽ ἐκείνων πολλάκις
σπονδὰς ποιούντων· κεἰ μὲν οἱ Λακωνικοὶ
ὑπερβάλοιντο μικρόν, ἔλεγον ἂν ταδί·
“ναὶ τὼ σιὼ νῦν ὡττικίων δωσεῖ δίκαν”.
εἰ δ᾽ αὖ τι πράξαιτ᾽ ἀγαθὸν ἁττικωνικοί 215
κἄλθοιεν οἱ Λάκωνες εἰρήνης πέρι,
ἐλέγετ᾽ ἂν ὑμεῖς εὐθύς· “ἐξαπατώμεθα
νὴ τὴν Ἀθηνᾶν, νὴ Δί᾽, οὐχὶ πειστέον·
ἥξουσι καὖθις, ἢν ἔχωμεν τὴν Πύλον”.
Τρυγαῖος
ὁ γοῦν χαρακτὴρ ἡμεδαπὸς τῶν ῥημάτων. 220
Ἑρμῆς
ὧν οὕνεκ᾽ οὐκ οἶδ᾽ εἴ ποτ᾽ Εἰρήνην ἔτι
τὸ λοιπὸν ὄψεσθ᾽.
Τρυγαῖος
ἀλλὰ ποῖ γὰρ οἴχεται;
Ἑρμῆς
ὁ Πόλεμος αὐτὴν ἐνέβαλ᾽ εἰς ἄντρον βαθύ.
Τρυγαῖος
ἐς ποῖον;
Ἑρμῆς
ἐς τουτὶ τὸ κάτω, κἄπειθ᾽ ὁρᾷς
ὅσους ἄνωθεν ἐπεφόρησε τῶν λίθων, 225
ἵνα μὴ λάβητε μηδέποτ᾽ αὐτήν.
Τρυγαῖος
εἰπέ μοι,
ἡμᾶς δὲ δὴ τί δρᾶν παρασκευάζεται;
Ἑρμῆς
οὐκ οἶδα πλὴν ἕν, ὅτι θυείαν ἑσπέρας
ὑπερφυᾶ τὸ μέγεθος εἰσηνέγκατο.
Τρυγαῖος
τί δῆτα ταύτῃ τῇ θυείᾳ χρήσεται; 230
Ἑρμῆς
τρίβειν ἐν αὐτῇ τὰς πόλεις βουλεύεται.
ἀλλ᾽ εἶμι· καὶ γὰρ ἐξιέναι γνώμην ἐμὴν
μέλλει· θορυβεῖ γοῦν ἔνδον.
Τρυγαῖος
οἴμοι δείλαιος.
φέρ᾽ αὐτὸν ἀποδρῶ· καὶ γὰρ ὥσπερ ᾐσθόμην
καὐτὸς θυείας φθέγμα πολεμιστηρίας. 235
Πόλεμος
ἰὼ βροτοὶ βροτοὶ βροτοὶ πολυτλήμονες,
ὡς αὐτίκα μάλα τὰς γνάθους ἀλγήσετε.
Τρυγαῖος
ὦναξ Ἄπολλον τῆς θυείας τοῦ πλάτους,
ὅσον κακόν, καὶ τοῦ Πολέμου τοῦ βλέμματος.
ἆρ᾽ οὗτός ἐστ᾽ ἐκεῖνος ὃν καὶ φεύγομεν, 240
ὁ δεινός, ὁ ταλαύρινος, ὁ κατὰ τοῖν σκελοῖν;
Πόλεμος
ἰὼ Πρασιαὶ τρὶς ἄθλιαι καὶ πεντάκις
καὶ πολλοδεκάκις, ὡς ἀπολεῖσθε τήμερον.
Τρυγαῖος
τουτὶ μὲν ἄνδρες οὐδὲν ἡμῖν πρᾶγμά πω·
τὸ γὰρ κακὸν τοῦτ᾽ ἐστὶ τῆς Λακωνικῆς. 245
Πόλεμος
ὦ Μέγαρα Μέγαρ᾽ ὡς ἐπιτετρίψεσθ᾽ αὐτίκα
ἁπαξάπαντα καταμεμυττωτε
υμένα.
Τρυγαῖος
βαβαὶ βαβαιὰξ ὡς μεγάλα καὶ δριμέα
τοῖσι Μεγαρεῦσιν ἐνέβαλεν τὰ κλαύματα.
Πόλεμος
ἰὼ Σικελία καὶ σὺ δ᾽ ὡς ἀπόλλυσαι. 250
Τρυγαῖος
οἵα πόλις τάλαινα διακναισθήσεται.
Πόλεμος
φέρ᾽ ἐπιχέω καὶ τὸ μέλι τουτὶ τἀττικόν.
Τρυγαῖος
οὗτος παραινῶ σοι μέλιτι χρῆσθἀτέρῳ.
τετρώβολον τοῦτ᾽ ἐστί· φείδου τἀττικοῦ.
Πόλεμος
παῖ παῖ Κυδοιμέ. 255
Κύδοιμος
τί με καλεῖς;
Πόλεμος
κλαύσει μακρά.
ἕστηκας ἀργός; οὑτοσί σοι κόνδυλος.
Κύδοιμος
ὡς δριμύς. οἴμοι μοι τάλας ὦ δέσποτα.
μῶν τῶν σκορόδων ἐνέβαλες ἐς τὸν κόνδυλον;
Πόλεμος
οἴσεις ἀλετρίβανον τρέχων;
Κύδοιμος
ἀλλ᾽ ὦ μέλε
οὐκ ἔστιν ἡμῖν· ἐχθὲς εἰσῳκίσμεθα. 260
Πόλεμος
οὔκουν παρ᾽ Ἀθηναίων μεταθρέξει ταχὺ <πάνυ>;
Κύδοιμος
ἔγωγε νὴ Δί᾽· εἰ δὲ μή γε, κλαύσομαι.
Τρυγαῖος
ἄγε δὴ τί δρῶμεν ὦ πόνηρ᾽ ἀνθρώπια;
ὁρᾶτε τὸν κίνδυνον ἡμῖν ὡς μέγας·
εἴπερ γὰρ ἥξει τὸν ἀλετρίβανον φέρων, 265
τούτῳ ταράξει τὰς πόλεις καθήμενος.
ἀλλ᾽ ὦ Διόνυσ᾽ ἀπόλοιτο καὶ μὴ ᾽λθοι φέρων.
Πόλεμος
οὗτος.
Κύδοιμος
τί ἔστιν;
Πόλεμος
οὐ φέρεις;
Κύδοιμος
τὸ δεῖνα γὰρ
ἀπόλωλ᾽ Ἀθηναίοισιν ἁλετρίβανος,
ὁ βυρσοπώλης, ὃς ἐκύκα τὴν Ἑλλάδα. 270
Τρυγαῖος
εὖ γ᾽ ὦ πότνια δέσποιν᾽ Ἀθηναία ποιῶν
ἀπόλωλ᾽ ἐκεῖνος κἀν δέοντι τῇ πόλει,